LOS PRIMEROS MONTSONÍS EN LA DOCUMENTACIÓN VALENCIANA

1234, juny 11. Borriana
Jaume I dóna a Ramon de Fraga unes cases i terres a Borriana
Arxiu Històric Nacional. Madrid. Ordes Militars. Pergamins. Carpeta 480, nº 45R. Original
Manifestum sit omnibus quod nos, Jacobus, Dei gratia rex Aragonum et regni Maioricarum, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani; cum presenti scripto nostro firmiter valituro, donamus et concedimus tibi fideli nostro Raymundo de Fraga in Burryana et in suis terminis, unum casalem et unum ortum, et tres iuvatas terre, in hereditate que fuit de Eyga Abenxunef.

Predictum casale affrontat ex una parte in casale Dominici Monçonis, et ex alia parte in casale Raymundo Davinassa, et ex tercia parte viam publicam.

Predictum ortus affrontat ex una parte in rivo Sico, et ex alia parte in ortos domini Regis, et ex terciam partem in caveis.

Predicta hereditas affrontat ex una parte in hereditate de Altabella, et ex altera parte in hereditate de Marco Luppis, et ex tercia parte in hereditate de Adalyles.

Ut de cetero predictum casale et ortum et hereditatem, cum omnibus suis pertinenciis habeas et teneas, ad dandum, vendendum, inpignorandum, alienandum, et ad omnes tuas tuorumque voluntates inperpetuum faciendas, sicut melius dici potest et intelligi, tuo tuorumque salvamentum.

Datum apud Burryanam IIIº idus junii era Mª CCª LXXª secunda.

Signum + Jacobi, Dei gratia regis Aragonum et regni Maioricarum, comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.

Testes sunt: Nunnius Sancii, Petrus Cornelii, Ferrandus Didaci, majordomus curie. Petrus Petri, justicia Aragonum.

Sig+num Petri Johannis, scriptoris, qui mandato domini Regis hec scripsit loco die et era prefixis.

1282, març 18. Onda

L'orde de l'Hospital regula les contribucions anuals dels musulmans de la moreria de la vila d'OndaArxiu Històric Nacional. Madrid. Ordes Militars. Ms. 820C, ff. 93r/94v. Còpia simple del segle XV

Garcia Edo, Vicent. Llibre de Privilegis d'Onda. 1998, pp. 87-89

Noverint universi quod nos, frater Raymundus de Ribelles, humilis castellanus de Amposta, per nos et omnes alios qui [post] nos veniant locum nostrum tenentem, et cum consilio et voluntate fratris Bernardi del Bosch, comendatoris Burriane, et fratris Arnaldi de Mediona, tenens locum comendatoris in Onda, et fratris Berengarii de Loberola, cappellano nostro, et fratris Petri de Monçonis, et fratris Raymundi de Argentona, concedimus vobis Aziz Ampexa, alamino de Onda, vobis Alez Lopi et Mafometo Alifragi, et Çaat Matel, et Mahometo Almalello, et Aziz Abnalfaqui, et Halit Amoya, et Mahomet Alcana, sarracenis, et Çati Aiame, sarracenorum de Onda, presentes et futuros, manentes in ravale de Onda et in villa, qui modo estis et inde venerint, quod non teneamini dare pro besancio nisi quatuor solidos regalium Valencie.

Et sic detis annuatim in festo sancti Michaelis, quisque casatus sarracenorum, octo solidos pro illis duobus bisanciis quos consuevistis dare.

Et etiam concedimus vobis et omnibus aliis sarracenis predictis, qui in predicto ravale et villa sint vel fuerant, tam presentibus quam futuris, quod non teneamini facere çofram nisi quodquisque anno unum diem quodquem casatum sarracenorum.

Et si estis duo vel plus in una domo, vel si sunt fratres et habeant bona sua divisa inter eos, quod quisque teneatur dare et facere, ut predicitur, et complere.

Igitur, concedimus vobis quod non teneamini dare aliquid de capris et de ovibus, nec de apibus, exceptis de illis capris et ovibus quas inter feceritis in ravale et villa de Onda, ad vendendum.

Et ergo concedimus vobis quod possitis emere terras et domos, tam de christianis quam de sarracenis.

Et si forte inde vendideritis aliquid de predictis ad sarracenos, quod possitis vendere potenter, franche et libere, dum predicti emptores faciant residenciam personalem in ravale de Onda, aut in villa.

Et de vendicione quam feceritis ad christianos, detis ordinis Hospitalis Jherosolomitani vicesimam partem de precio quo inde receperitis pure et integre.

Et non intelligimus in hac concessione de illis rebus quas iam tenetis vel tenebatis pro nobis, ad censum vel ad aliam certam partem vel inde teneritis.

Concedentes etiam vobis quod estetis et sitis et permaneatis et moretit ibi, ad çunam sarracenorum.

Et retinemus inde quod mollatis semper ad nostrum molendinum.

Et coqatis sine dubio ad nostrum furnum, et non de aliud.

Recipientes etiam ad opus Hospitalis Jherosolomitani, totum ius et calonias, et omnem aliam donacionem ordini predicta pertinenti qualibet racione.

Confitemur habuisse et recepisse pro predicta concessione ducentos solidos regalium Valencie.

Renunciamus omni exceptioni non numerate peccunie et doli.

Ad hec autem nos, predictus Aziz Ampeya, alamino de Onda predicto, et Alez Lopi, et Mahometus Alifragi, et Çaat Mantell, et Mahometus Almalelle, et Aziç Abnalfaqui, et Halit Amoya, et Mahometus Alcanan, sarraceni, per nos et per totam aljamam predictam, et per omnes alios qui post nos venerint, predictam concessionem sub predictis condicionibus et modis recepimus, et predicta omnia et singula, ut predicitur, promitimus per nos et per omnes alios post nos venientes complere et attendere et non in aliquo contravenire.

Et ad majorem huius rei firmitatem, nos autem dictus frater Raymundus de Ribelles, humilis castellanus de Amposta, hoc instrumentum cum nostro sigillo ceree pendenti facimus et precepimus sigillari.

Quod est actum in Onda, XVº kalendas aprilis, anno Domini Mº CCº LXXXº primo.

Sig+num fratris Raymundi de Ribelles, humili castellani predicti.

Sig+num Aziz Ampexa, alamini predicti.

Sig+num Aleç Lopi. Sig+num Mahometi Alifragi. Sig+num Çaat Mantell. Sig+num Mahometi Almalello. Sig+num Aziç Abnalfaqui. Sig+num Alit Amoya. Sig+num Mahometi Alcana, sarraceni predicti, qui cum assensu et voluntate predicte aljame, predicta omnia et singula concedimus et firmamus.

Testes huius rei sunt, ad hec vocati et rogati, Guillermus Raymundo de Montecatano, filius Gombaldi de Montecateno, et Geraldus Rocha, et Petrus Meder, christiani; et Maymonus Abifanto, et Jafiel Moharich, et Ali Serioni.

Sig+num Roderici de Castelloto, notarii publici de Onda, qui hec scribi fecit, mandato predicti domini fratris Raymundi de Ribelles, castellano de Emposta, loco, die, et anno prefixis.

1238. Conquista de Valencia

En la obra Memorias históricas sobre la marina, comercio y artes de la antigua ciudad de Barcelona, de Antonio Campmany y Montpalau del año 1779, tomo II, páginas 35, 36 y 37,  cita entre los primeros caballeros que entraron en la ciudad de Valencia a Guillem de Monsonís